केळशी 

            दापोली पासून एक तासाच्या अंतरावर असणारे , भारज्या नदीच्या खाडीलगत वसलेले  केळशी गाव. गावाच्या दोन्ही बाजूने पाणी असल्याने गाव बेटासारखे दिसते . निसर्गसमृद्ध आणि आणि अत्यंत  सुंदर सागराने गावाचे सौदर्य वाढले आहे. 

         गावात एक गणपतीचे देऊळ आहे. पेशवेकालीन हे गणपतीचे मंदिर आहे. गाब्पतीचे संगमरवरी मूर्ती आहे. यालाच " पांढरा गणपती " असेही म्हणतात देवळाच्या डावीकडे एक समाधी मंदिर आहे. आणि उजवीकडे  काळ्या दगडातील पुष्करणी आहे. भिंतीत दिवे लावण्यासाठी कोनाडे आहेत. येथे माघातील गणेशोस्तव पारंपारिक पद्धतीने साजरा होतो. 

 देवीचा रथ 

देवळाला असणारे दोन घुमट 

         केळशी , मुरुड , आंजर्ले आणि वेळास ह्या चारही गावात दुर्गा देवीची देवळे आहेत . असा म्हंटले जाते कि ह्या चारही बहिणी आहेत. केळशीला महालक्ष्मिचे मंदिर आहे. मंदिर उत्तराभिमुख असून पेशवाई काळातील मंदिर आहे. मंदिराच्या आवारात विहीर आणि तळे आहे. तळ्यात अनेक कमले उमलेली आहेत. या देवळाला दोन घुमट असून एका घुमटाखाली महालक्ष्मिचे  स्वयंभू स्थान आहे. आणि दुसऱ्या  घुमटाखाली सभागृह आहे. सभागृहात येण्यासाठी तीन बाजूने दरवाजे आहेत. दर वर्षी चैत्र शुद्ध अष्टमी ते चैत्र शुद्ध पौर्णिमा असा मोठा देवीचा उत्सव असतो. त्याप्रमाणेच नवरात्र उत्सवही साजरा केला जातो. ह्या उत्सवात रथयात्रा , कीर्तन असे कार्यक्रम असतात . 

     महालक्ष्मिच्या मंदिराच्या एक  किलोमीटर च्या अंतरावर इतिहासप्रसिद्ध दर्गा आहे. " हजरत याकुब बाबा सरवरी  रहामातुल्ला दर्गा "असे याचे नाव असून साधारण ३८० वर्षांपूर्वीचा हा दर्गा आहे. 

   असे हे केळशी गाव नाविन्यपूर्ण आहे. येणाऱ्या पर्यटकांसाठी गावात राहण्याची आणि जेवणाची सोय केली हाते.     

हर्णै बंदर

       दापोलीहून तासाभराच्या अंतरावर असणारे हर्णै गाव , गावात ९९% कोळी लोकांची वस्ती आहे.हर्णै बंदरालगत कोळी आणि मुसलमानांची  जास्त वस्ती आहे. दापोलीहून आसूद पुलावरून उजव्या बाजुंच रस्ता हर्णै ला जातो . वाटेत जाताना सालदुरे ,पाज पंढरी ही गावे लागतात. पाज पंढरी गावात विठ्ठल- रखुमायीचे छान मंदिर आहे.
          गावात वाटेत जाताना डाव्या बाजूला निळाशार समुद्र आणि उजवीकडे डोंगर असा विहंगम दृश्य पहावयास मिळते . पूर्वी  वाहतुकीची साधने फारशी उपलब्ध नव्हती तेव्हा जलमार्ग वाहतुकीसाठी हर्णै हे महत्वाचे बंदर म्हणून ओळखले जायचे . येथे मासेमारीचा मोठ्या प्रनामावर व्यवसाय चालतो. येथे संध्याकाळी ५-७ या वेळेत माशांचा लिलाव चालतो , तो पाह्ण्याकारातही बघ्यांची गर्दी जमते. लाखोंची उलाढाल करून हे मासे परदेशात सुद्धा निर्यात केले जातात.
         हर्णै इथे फतेगड , कनकदुर्ग , दीपस्तंभ , सुवर्णदुर्ग अशी प्रेक्षणीय स्थळे आहेत . कनक दुर्गावरची चढण चढून गेल्यावर हर्णै दीपस्तंभ समोर दिसतो . हे दीपगृह १०० वर्षांपेक्षा जास्त पूर्वीचे असून महाराष्ट्र कोकण किनार पट्टीवरील सर्वात जुने दीपस्तंभ आहे.
          असे हे हर्णै छोटेसे , माश्यांच्या वासाने घमघमलेले बंदर . येणाऱ्या पर्यटकांची गावात अत्यंत माफक दारात राहण्याची आणि जेवणाची सोय केली जाते. 

 आंजर्ले कड्यावरचा गणपती 

             दापोली पासून अर्ध्या तासाच्या अंतरावर असणारे आंजर्ले  गाव . नारळ पोफळी च्या बागांनी समृद्ध. पाशिमेकडे रम्य समुद्र किनारा , आणि उजवीकडे उंच डोंगरावर मंदिराचा कळस  खुणावतो . पूर्वी मंदिरात जाण्याकरता होडीतून जावे लागे. परन्तु आता ५-६ वर्षांपूर्वी नवीन रस्ता (पूल ) झाला , जो थेट मंदिराच्या पायथ्यापर्यंत घेऊन जातो. नवीन रस्त्यावरून जाताना अनेक नयनरम्य point  दिसतात . कोळ्यांचे वस्ती असणारे पाजपंढरी गाव , चकाकता समुद्र , सुवर्णदुर्ग आणि अनुपमेय सूर्यास्त .होडीतून मंदिरात जाताना ५०-१०० पायर्या  डोंगरात चढून जावे लागे. म्हणजेच खाडी  पार करून जावे लागे.म्हणूनच आंजर्ल्याचा कड्यावरचा गणपती हे नाव पडले आहे . 

         मंदिर परिसरात ६०० वर्षांपूर्वीचा बकुळ वृक्ष आहे. मंदिराचे बांधकाम लाकडी होते. मंदिर पूर्वाभिमुख असून पेशवेकालीन आहे. सभागृहाला तीनही बाजूने जाण्यास दरवाजे आहेत. वरती मोठा घुमट आहे . मंदिराच्या शेजारी शंकराचे मंदिर आहे. गणेश मूर्ती ४ फूट असून बाजूला रिद्धी सिद्धी च्या प्रतिमा कोरलेल्या आहेत , पोटाभोवती नाग असून हातात परशु आणि अंकुश अशी शस्त्रे आहेत . मुख्य म्हणजे मूर्ती उजव्या सोंडेची आहे.  माघी गणेश चतुर्थीला गणपतीचा उत्सव केला जातो. मंदिरात  येणाऱ्या पर्यटकांसाठी आवारातच भक्तनिवास आणि भोजनाची  माफक दरात सोय केली जाते. 

                                       

श्री केशवराज मंदिर 

      दापोली पासून कर्दे - मुरुड ला येताना वाटेत आसूद नावाचे अत्यंत छोटे गाव  लागते.   दापोली मुरुड रस्त्यावर आसूद गाव , अतिशय शांत -  निवांत अशा टुमदार वस्तीचे .  तिथूनच जवळ  श्री केशवराज मंदिर .डोंगरातून वाट काढत मंदिरात पोहोचावे लागते.  वाटेत जाताना बहुताव्शी दाबके आडनावाच्या कुटुंबाची  घरे लागतात . कारण आसूद हे गाव दाबके ह्यांचे आहे असे समजले जाते . गावात सर्वत्र कौलारू घरे . घराच्या मांडवावर सुपारी वळत टाकलेली दिसते.  

     नारळ , पोफळी , आंबा , काजू  ह्यांच्या गर्द झाडीतून पायवाटेने मंदिरात जावे लागते. विशेषतः पावसाळ्यात येथे अतिशय नयनरम्य दृश्य बघावयास मिळते. हिरवेगार चहूकडे .. सकाळच्या वेळेस गेल्यास निरनिराळ्या पक्ष्यांचा किलबिलाट ऐकावयास मिळतो. तसेच पावसाळ्यात खळ-खळ आवाज करत  वाहणारा ओढा. 

थोड्या पाऊल वाटेने गेल्यावर छोटासा पूल आहे , त्यावरून पुढे जाता येते. पण नंतर दमछाक करणारा चढ लागतो. ह्या चढत आता पायऱ्या झाल्या आहेत. साधारण १००-१५० पायऱ्या आहेत . त्यामुळे मंदिरात पोहोचणे शक्य होते. पायऱ्या चढताना आजूबाजूच्या झाडीत करवंदाची झाडे दिसतात . दमछाक करणारी चढण चढून गेल्यावर मात्र आपण देवळाच्या ठिकाणी पोहोचतो . हे मंदिर डोंगरावर असल्याने वरती गेल्यावर थंड हवेच्या स्पर्शाने सगळा थकवा निघून जातो. 

झाडांच्या बुंध्यातून येणारे पाणी 

गोमुख 

    मंदिराच्या चारही बाजूने गर्द झाडी असलेलेला असा हा परिसर आहे. हे मंदिर पेशवेकालीन बांधणीचे असून मंदिरावर पावसापासून बचावासाठी कौलारू छप्पर घातलेले आहे. गाभाऱ्यात श्री विष्णूची मूर्ती पाहून मन प्रसन्ना होते. दक्षिणाभिमुख असलेल्या या मंदिराच्या डाव्या बाजूला गणेश मूर्ती आहे . ह्या देवळाच्या आवारात असणाऱ्या गोमुखातून बाराही महिने पाणी वाहत असते. ह्या पाण्याचा उगम त्या पाठीमागील डोंगरातून झालेला आहे. गोमुखातून वाहणारे पाणी डोंगरातल्या दोन झाडांच्या बुंध्यातून येते असे येथे संगेतले जाते, त्यामुळे ह्या पाण्याची चवही अत्यंत गोड आहे. आणि हा जिवंत झरा वर्षानुवर्ष वाहता आहे. गावात असे सांगितले जाते कि , देऊळ वरती डोंगरात असल्याने येथे रोज रात्री व्याघ्र येतो असे म्हटले जाते. रात्री वाघ देवळात वस्तीस असतो असेही सांगितले जाते. काही लोकांनी वाघाच्या पंज्याचे ठसे बघेतले आहेत. 

     येणाऱ्या पर्यटकांचे वाढते प्रमाण बघून , गावात घरोघरी  राहण्याची आणि जेवणाची सोय केलेली आहे. फक्त त्यासाठी आगाऊ १-२ तास सूचना द्यावी लागते. तसेच गावातच काही खास कोकणी मेवाही विकत मिळतो.

                                                        श्री व्याघ्रेश्वर मंदिर  

भवानी शंकर श्री व्याघ्रेश्वर कुलदेवता प्रसंनास्तु 

     आसूद गावातून  वाहणाऱ्या ओढ्याच्या काठाशी श्री व्याघ्रेश्वर मंदिर  आहे.आसूदच्या रस्त्याने पुढे गेल्यावर जोशी आळीच्या पुढे व्याघ्रेश्वर मंदिराच्या बोर्ड दिसतो.  तिथून पायऱ्या उतरून देवळात जाता येते.  व्याघ्रेश्वर भक्त निवासाच्या पाठीमागून डांबरी छोटा रस्ता थेट देवळापर्यंत जातो. पायऱ्या साधारण ४० आहेत. त्या उतरताना पुढे एक साकव लागतो. साकव म्हणजे लाकडाचा पूल , परंतू आता तिथे चांगला पूल झालेला आहे. श्री व्याघ्रेश्वेराचे मंदिर हे साधारण ८०० वर्षांपूर्वीचे असून शंकराचे जागृत स्थान आहे. तसेच अंकांचे कुलदैवतही आहे. मंदिरात प्रवेश करताच समोर दीपमाळ दिसते, मंदिरात बाहेर काळ्या पाषाणाचा नंदी आहे. मंदिराला चारही बाजूने पाच फुटी उंचीची दगडी भिंत आहे. 

         मंदिराच्या आतील बाजूस लाकडी खांब असून त्यावर दशावतार कोरलेले आहेत . मंदिराच्या बाहेर श्री गणपती आणि श्री दत्ताची छोटी मंदिरे आहेत. देवळाच्या शेजारी एक विहीर आहे , आणि तिचे वैशिष्ट्य म्हणजे बांधकामाच्या तळाशी लाकडी चौकट असल्याचे सांगितले जाते. मंदिराच्या बाजूला दोन देवळे आहेत. एक म्हणजे काळ भैरवाचे आहे , आणि दुसरे झोलाई देवीचे आहे. 

        ह्या देवळाचा उल्लेख मराठी चित्रपट " गारंबीचा बापू " ह्यात केलेला आहे.